Een bijzondere vondst - Wim Fecken - 1/10/1950

De kust bij Naarden was in de jaren vijftig van de vorige eeuw nog het uiterste zuidelijke deel van het IJsselmeer. Bij sterk aflandige wind kon het gebeuren dat al het water weggeblazen werd richting Afsluitdijk. De kustlijn werd zo honderden meters verlegd naar het noorden. In mijn beleving als jongen van een jaar of tien, leek het dan net of de waterlijn pas begon tussen Muiderberg en Valkeveen. Een groot stuk watergebied viel droog en bood voor jongetjes perspectief. Je kon een machtig stuk in zee lopen over het drooggevallen slib.

Zo ging het ook eens in de vijftiger jaren. De precieze datum weet ik niet meer maar tijdens een herfstvakantie blies er eens een zéér krachtige aflandige wind. Wij, een stelletje buurtgenootjes zochten elkaar zoals altijd op. Trokken er op deze winderige morgen gezamenlijk op uit richting 'Koeienzee' zoals wij altijd spraken want daar was misschien wat te beleven. Via de Admiraal Helfrichweg naar Fort Ronduit. Aangekomen bij het water, was er niets anders te zien dan alleen maar slibgrond. Het water dat was weggetrokken was bijkans niet meer te zien. Een machtige uitdaging om over het slib te lopen. Lekker over het slib te banjeren was een ultieme vrijetijdsbesteding op dat moment. Schoppen tegen van alles en nog wat op het slib lag.

Zo ging het een poosje door tot ik tegen een door mosselschelpjes begroeide en min of meer vierkant object stootte. Het was niet veel groter dan een basalt kei. Vreemd, maar het rolde niet om en kwam niet van zijn plaats. Ik bukte me en raapte het van de bodem. Wel zwaar voor een steen zo dacht ik. Roestbruin gekleurd en vol met aangroeisel. Nam het mee naar de oever en liet het object op het weggetje achter het Fort op de grond vallen. Tot mijn verbazing spatte de buitenste schil in twee delen van het object af en lag er aan mijn voeten een ijzeren kanonskogel. Een trofee! Triomfantelijk nam ik alles mee naar huis. Het omhulsel kwam in de schuur terecht en na verloop van tijd verdween dat in de vuilnisemmer. De kogel schoongemaakt kwam op een tafeltje te liggen naast mijn bed. Veel heb ik gedagdroomd hoe of de kogel nu op het slib was terechtgekomen. Hele zeeslagen zag ik in mijn verbeelding de revue passeren. Trots als een 'ouwe aap' was ik met mijn kanonskogel. Tot het moment dat die van het tafeltje verdwenen was. Navraag bij moeder, bij mijn broer leverde niets op.

Langzaam verdween de kogel uit mijn gedachte en maakte plaats voor andere belangrijke dingen in een jongensleven. Pas veel later, ik was al het huis uit en getrouwd, kwam de waarheid van de verdwenen kogel aan het licht. Ach…je weet hoe of het kan gaan, een groot gezin, alle dubbeltjes telden. Mijn kanonskogel zal bij de plaatselijke opkoper van oud ijzer 'Janus Beekveld' terecht gekomen zijn. Weer een dubbeltje in moeders portemonnee en dat was mooi meegenomen toch? En… boos? Ach nee, eerder berustend en begripvol. Nu op zaterdag 10 mei 2014 bij het tweehonderdjarig herdenken van het beleg van Naarden, de belegering van de vesting door de geallieerde troepen op de in de vesting verblijvende laatste Franse bezetters, realiseer ik me dat mijn kanonskogel wel eens deel uitgemaakt kan hebben van dat stukje geschiedenis.

Zie het vervolg.