Archief Gooi en Vechtstreek

Het Beleg van Naarden 1813-1814 - Streekarchief - 17/11/1813

Het Beleg van Naarden 1813-1814 - Streekarchief - 17/11/1813

Nadat Napoleon in oktober 1813 werd verslagen bij Leipzig, moest het Franse leger zich gedwongen terugtrekken. Generaal Quetard de la Porte betrok met zijn troepenmacht de vestingstad Naarden. Hij weigerde zich over te geven, ook nadat de stad werd omsingeld. Een Nederlandse troepenmacht onder leiding van generaal Kraijenhoff belegerde de stad voor bijna 6 maanden. Napoleon was intussen gevangengenomen, maar het beleg hield stand. Op donderdag 12 mei 1814 moesten de Fransen de stad toch opgeven en bliezen de aftocht. 

Het Beleg van Naarden komt ook terug in de collecties van de archiefdiensten in Hilversum en Naarden. Een mooi voorbeeld is het dagboek van de jonge Albertus Perk (1795-1880) die met zijn nauwkeurige blik deze woelige en spannende periode aan het papier toevertrouwde. Uit de verhalen van Perk blijkt hoe de ene dag rustig verliep, terwijl andere dagen eindigden in chaos.  

Dagboek van de jonge Albertus Perk, 1814.

Helaas eiste de belegering van Hollandse zijde ook het leven van enkele inwoners van Naarden. De familie Boogaard verloor tijdens een beschieting grootmoeder Maria en kleinzoon Cornelis op 1 december 1813 door een ingeslagen kanonskogel. Vader Hermanus verloor daarbij zijn linkerhand 'Doch de arm is onder GODS zegen, door de konst gelukkig genezen' zo stond geschreven op hun grafmonument. Blijkbaar was het grafmonument van de familie Boogaard dusdanig indrukwekkend dat Jacob Bolten het monument heeft nageschilderd. 

Grafmonument van de familie Boogaard, geschilderd door Jacob Bolten.

Een andere ‘stille getuige’ van het rampzalige beleg is deze kanonskogel, die tijdens opgravingen in 1943 werd ontdekt ergens rondom het vestingstadje. Jammer genoeg is er niet meer informatie over deze kogel. Het staat in ieder geval wel vast dat deze kogel tijdens de belegering is gebruikt. 

Tijdens de Maand van de Geschiedenis tonen we deze kanonskogel graag aan onze bezoekers in onze studiezaal in Hilversum. Elke maandag en dinsdag bent u tussen 09.00-17.00 welkom. Laatste dag om de kogel te bekijken is maandag 31 oktober, daarna wordt de kogel weer veilig opgeborgen in één van de depots van de gemeente Hilversum. 

 Bronnen: 

  • ''Uw verlossing is daar', de bevrijding van Stad en Lande van Gooiland 1813-1814', blz. 9-20. 
  • SAGV004+105, 'Dagverhaal van het gebeurde te Hilversum en in den omstrek sedert de omwenteling gedurende de blokkade en belegering van Naarden, tot aan de ontruiming van die stad door de Franschen, den 12 mei 1814 ', manuscript door Albertus Perk, 1814. 

Auteur:Streekarchief
Trefwoorden:ramp
Periode:17/11/1813-12/5/1814
Locatie:Westwalstraat 6 Naarden
Thema:Thema: Wat een ramp!

Locatie op kaart