Archief Gooi en Vechtstreek

Detail Archief

Detail Archief

BestandsnummerSAGV252
Archiefcategorie1.2 overheidsinstellingen met specifieke taken
ArchieftitelArchief van de Regionale brandweerorganisatie voor het Gooi en de Vechtstreek
PlaatsGooi en Vechtstreek
Datering1930-2008
Omvang11.4 m
ArchiefdienstStreekarchief Gooi en Vechtstreek te Hilversum
InventarisInventaris van het archief van de Regionale brandweerorganisatie voor het Gooi en de Vechtstreek 1930-2008

  •  Geschiedenis van de organisatie
    • Vanaf het begin van de twintigste eeuw is er sprake van een georganiseerdevorm van brandbestrijding (vrijwillig of beroeps) in het Gooi en de Vechtstreek. In 1907 werd het brandweerkorps van Hilversum opgericht, gevolgd in 1924 door Huizen, Loosdrecht in 1925, waarna de overige gemeenten in deomgeving volgden. Probeerden alle korpsen eerst nog zichzelf te bedruipen, vanaf 1965 werd voor de gemeentelijke brandweerkorpsen in het Gooi en de Vechtstreek regionale samenwerking een aantrekkelijke optie voor de groeiende problemen die zij zelf niet konden oplossen. In het Gooi bestond al vanaf 1947 een goede samenwerking tussen de verschillende lokale brandweercommandanten, die in een informele Kring geregeld overlegden over hun gedeelde problemen en mogelijkheden. Het archief van deze Kring maakt onderdeel uit van dit archief.
      Vanaf 1965 werden deze contacten steeds hechter en frequenter, en in 1967 kwam er een regionale Opleidingscommissie voor lager brandweerpersoneel tot stand, alsvoorloper van een breder samenwerkingsverband.
      Al snel daarna, op 27 augustus 1970 is de regionalebrandweerorganisatie in het Gooi en de Vechtstreek officieel opgericht op basis van een gemeenschappelijke regeling tussen de gemeentes Hilversum, Huizen,Blaricum, Naarden, Bussum, Weesp, ’s-Graveland, Nederhorst den Berg, Muiden en Laren. In een later stadium is de gemeente Loosdrecht, tegenwoordig Wijdemeren,toegetreden tot de regeling.
      Toch gaf deze organisatie nog een beperkte uitvoering aan haar taken: behalve een Ledenraad met een Voorzitter en een Dagelijks Bestuur (bestaande uit burgemeesters van de deelnemende gemeentes) bestonden er twee commissies binnen de organisaties, te weten de Commissie voor de Opleidingen ende Adviescommissie, die de Ledenraad en het Dagelijks Bestuur van informatie dienden te voorzien voor hun besluitvorming. De commissies bestonden vooral uit dienend personeel van de gemeentelijke korpsen. Tevens was er nog een secretaris, dhr. W. Otten, en een penningmeester, dhr. I.N. Verhoeven, die deze taken naast hun taken binnen de secretarie van de centrumgemeente Hilversum uitvoerden. Er was dus geen personeel dat uitsluitend in dienst was van de regionale brandweerorganisatie, en geen regionale brandweercommandant. De regionale brandweercommandant in naam was slechts voorzitter van de Adviescommissie.  
      Het eerstgenoemde veranderde in 1973, toen de eerste betaalde ambtenaar bij de regionale brandweer werd aangesteld. Deze had tot taak de opleidingen in de regio te stroomlijnen. Vanaf 1976 ontstond er een daadwerkelijke ambtelijke organisatie: naast de heer Guntenaarkwamen er functionarissen voor preventie, opleidingen, de alarmcentrale enondersteunende diensten in onderscheiden afdelingen. De organisatie groeide naar ongeveer twintig medewerkers.
      Vanaf 1983 kende de organisatie ook een functionele regionale brandweercommandant, die tevens brandweercommandant van Hilversum (de centrumgemeente) was. Met de pensionering van dhr. Otten in 1983 ging de functievan secretaris van de organisatie over naar de burgemeesters van eerst Weesp enlater Nederhorst den Berg. In het midden van de jaren negentig werd bepaald dateen burgemeester – die immers ook in het Algemeen Bestuur zitting had – geen secretaris van de organisatie mocht zijn. Het bestuur benoemde daarop de heer Foederer, de regionale brandweercommandant, tot secretaris.
      In 1985 werden de regionale brandweren erkend in de nieuwe Brandweerwet. Tegelijkertijd kwam er ook een Rampenwet, waarin de regionale brandweren de opdracht kregen om de grootschalige rampenbestrijding mogelijk temaken. Deze taken werden overgenomen van de opgeheven diensten Bescherming Bevolking (BB).
      Tussen 1987 en 2000 veranderde de organisatie niet ingrijpend.
      Ter bevordering van de samenvoeging met depolitie-alarmcentrale en verdere professionalisering, verhuisde eind 2001 de alarmcentrale van de brandweer en de ambulance - sinds 1992 gevestigd in de brandweerkazerneaan de Jan van der Heijdenstraat te Hilversum - naar Naarden. Daar gingen zij op in één  alarmcentrale voor brandweer, ambulance en politie.
      In de jaren 2001-2004 volgde er voor de brandweer een uitbreidingvan taken op het gebied van preventie. Dat was het gevolg van de vuurwerkramp in Enschede en de grote cafébrand in Volendam.
      Vanaf 2005 bleef regionalisering landelijk onderwerp van gesprek. Dit mondde in 2010 uit in de Wet Veiligheidsregio’s (WVR). De WVR verving de Brandweerwet, de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen en de Wet rampen en zware ongevallen. De wet bepaalde de taken van het bestuur van een Veiligheidsregio, een aantal basiseisen aan de organisatie van de hulpdiensten en de kwaliteit van het personeel en het materieel.  In de regio Gooi en Vechtstreek werden vooruitlopend op deze wet per 1 januari 2009 de Gemeentelijke Brandweren en de Regionale Brandweerorganisatie omgevormd tot de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek. Deze bestond uit de brandweer, de gemeentelijke kolom en de geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (GHOR). De GHOR-taken zijn ondergebracht bij het GGD, die onderdeel uitmaakt van het Gewest Gooi en Vechtstreek.
      In de jaren 2008 - 2009 werd de brandweerkazerne aan de Janvan der Heijdenstraat gesloopt. Het gebouw was in 1992 opgeleverd, dus nog betrekkelijk nieuw, maar de gemeente wilde het terrein gebruiken voor een projectontwikkeling (flats). In de zomer van 2008 werd de nieuwe kazerne aan deKamerlingh Onnesweg 148 geopend door de minister van Binnenlandse Zaken. Per 1 januari 2009 werd dit gebouw de Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek gevestigd.

      Overzicht Regionale Brandweercommandanten  
      1983              L.D. Hageman (waarnemend)
      1983-1995      L.D. Hageman
      1995-2002      H. Foederer
      2002-2009      R. Moraal  
  •  Geschiedenis van het archief
    • Het archief van de organisatie werd vanaf het begin bijgehouden in de centrumgemeente, Hilversum. Dit gebeurde gedurende de eerste tien jaar op twee plaatsen: ter secretarie bij de gemeente Hilversum door dhr. Otten, en bij de dienst Publieke Werken van de gemeente Hilversum. De gemeentelijke (plicht)brandweer maakte onderdeel van de dienst Publieke Werken en de directeur van die dienst had als neventaak brandweercommandant.
      In de jaren 1979 en 1980, na de huisvesting aan de Orchideestraat 10 te Hilversum, is er een ambtelijke organisatie ontstaan bij de regionale brandweer, en vanaf 1980 waren er administratieve krachten om de archivering op zich te nemen. Na het pensioen van de heer Otten in 1983 werd het gehele, tot dan toe opgebouwde, archief van de secretarie van Hilversum overgedragen aan de regionale brandweer.
      De organisatie van 1979 tot juli 1992 was gehuisvest aan de Orchideestraat 10 te Hilversum. Vanaf juli 1992 tot het midden van 2008 bevond de kazerne zich op de Jan van der Heijdenstraat 192 te Hilversum. In beide laatstgenoemde panden was geen officiële archiefruimte in gebruik. Het archief werd vaak bij individuele medewerkers op de kamers bewaard totdat de kasten te vol raakten, waarna het in beschikbare opbergruimtes werd ondergebracht. Slechts een gedeelte van het bestuurlijk archief werd centraal bijgehouden en beheerd. Dit gold ook voor de latere huisvesting op het adres Kamerlingh Onnesweg 148, halverwege 2008.  
      De archiefgedeeltes van de secretarie en van de dienst Publieke Werken van Hilversum zijn in een aantal gevallen geordend met gebruikmaking van de Basisarchiefcode van de VNG. Na 1983 is het gebruik van de Basisarchiefcode losgelaten, aangezien geen van de medewerkers van de Regionale Brandweer kennis had van deze ordeningsmethodiek. Getracht is wel om de zaaksgewijze vorming te handhaven. Dit is in grote lijnen redelijk gelukt. Er zijn op onregelmatige momenten wel opruimacties gehouden, voornamelijk op het gebied van de financiële administratie en de cursistenadministratie van de afdeling opleidingen.

      Het archief van de Kring van gemeentelijke brandweercommandanten in het Gooi en de Vechtstreek 1947 - 2001 maakt onderdeel uit van dit archief.
       
  •  Verantwoording van de inventarisatie
    • De inventarisatie van het archief van de Regionale Brandweer werd  in opdracht van het Dagelijks Bestuur in twee fasen ter hand genomen. In 2007 en 2008 werd de periode 1970 –2000 bewerkt door drs. B. de Groot van VHIC en mw. H. Oulali van de Regionale Brandweer, in 2013 de periode 2001 – 2009 door H. Rouw van Mailprofs en mw. H. Oulali.
      De regionalisering van de brandweer was een proces dat al vanaf het begin van de jaren zestig van de twintigste eeuw speelde. Om de oprichting van de Regionale Brandweer in perspectief te kunnen plaatsen zijn in het archief een aantal stukken opgenomen die dateren vóór de begindatering van dit archief, en dus vóór de oprichting van de Regionale Brandweer als archiefvormende instantie.
      De inventaris is geordend naar huidige algemeen geldende standaarden met gebruikmaking van zowel de Basis Archief Code van de VNG als het gereguleerde takenpakket van de Regionale Brandweer voor de ordeningsprincipes op hoofdlijnen. De inventaris is in drie hoofdstukken verdeeld, te weten “Organisatie”,”Middelen” en “Taakuitvoering”. De onderverdeling binnen de drie hoofdstukken is, in navolging van de Basis Archief Code, altijd zoveel mogelijk van ‘algemeen’ naar ‘bijzonder’, alsmede chronologisch gemaakt.
      Bij de inventarisatie is materiaal vernietigd aan de hand van de geldende gemeentelijke selectielijsten voor materiaal tot 1996 en voor materiaal na 1995. Niet vernietigd zijn stukken die, hoewel ze voorkomen op de geldende lijsten, van belang werden geacht voor de beschrijving van de geschiedenis van de Regionale Brandweer.
      De inventaris is opgemaakt met gebruikmaking van de Archiefterminologie voor Nederland en Vlaanderen, 1e druk, 2003. Hiervan is niet afgeweken.
  •  Aanwijzingen voor de gebruiker
    • Het archief is openbaar behalve, in verband met de vervroegde overbrenging, tot en met 20xx de volgende inventarisnummers: xx

      De stukken zijn in goede dus toegankelijke staat.

      Het archief kan worden geciteerd als volgt:
      SAGV252 Archief van de Regionale brandweerorganisatie voor het Gooi en de Vechtstreek (1947) 1970 - 2008.
      Of verkort: SAGV252, met daarbij relevante inventarisnummers.

  •  Hele toegang